macbook pro

Het heeft een paar dagen geduurd voor ik deze blog uit mijn vingers kreeg. Je kan de foto’s van Aylan Kurdi niet gemist hebben. Het lichaampje van het kleine 3-jarige verdronken jongetje dat als vluchteling met zijn ouders op zoek was naar een beter en veilig leven bij familie in Canada. Zijn lichaampje levenloos in de branding.

Deel geen foto’s op Social Media van de doden

Facebook. Twitter. Instagram. De foto van de overleden Aylan ging viraal als het ‘gezicht’ van de migrantencrisis. Het deed mij denken aan de foto van Kim Phuc uit 1972 die de impact van de Vietnamoorlog laat zien en die de maker de Pulitzer prijs opleverde.  In 1994 won de foto van een uitgemergeld kindje in Rwanda ook een Pulitzer prijs.

Vorig jaar zomer waren de beelden van verscheurde kinderlichaampjes in Ghaza hot news. Ik noem dit emotie-politiek. Deze foto’s die onbeschrijfelijk leed laten zien worden vervolgens gebruikt door jan en alleman om hun ongezouten en vaak ongegronde mening te spuien.

Ik vind dat het delen van foto’s van overleden mensen, kinderen en volwassen, verkeerd is. Waarom?

Overleden mensen hebben ook rechten

Een mens die overleden is blijft een mens. Levend was deze mens blijkbaar niet interessant genoeg om een foto van te maken en te verspreiden. Waar is het respect voor deze mens nu hij dood is? Nu is hij wel interessant? Nu hij dood is heeft hij nieuwswaarde? Dan ben je als medemens zeer diep gezonken.

Deze foto’s maken de realiteit niet ‘echter’

Wanneer ik aangeef geen foto’s van dode mensen te willen zien krijg ik vaak te horen, dan ‘Wil jij vast de realiteit niet zien’. Dat is niet het geval. De realiteit is aanwezig overal om ons heen. Met deze foto probeer je alleen mij te shockeren. Je gooit die foto in mijn gezicht en hoopt dat ik het met je eens ben en hetzelfde doe. Het lijkt meer een wedstrijd te worden wie de meest verschrikkelijke vol leed foto kan delen.

Woorden die omschrijven welke verschrikkingen er overal ter wereld plaats vinden zijn net zo erg als beelden. Het feit alleen dat deze beelden letterlijk in mijn keel geschoven worden om door te slikken benauwd me. Een ander bepaalt voor mij wat realiteit moet zijn. Een ander bepaalt voor mij wat ik moet zien. Mijn mening wordt dan bij voorbaat al aan de kant geschoven, mijn vrijheid van keuze is immers al platgewalst.

Deze foto’s beelden niet uit waar jij geen woorden voor hebt

De uitdrukking ‘een foto zegt meer dan 1000 woorden’ gaat hier niet op. Een foto vertelt niet wie deze persoon was. Hoe hij of zij leefde. Wat de reden was dat alles achtergelaten werd, op zoek naar een beter bestaan. Het is puur een tijdsopname.

Wat vond Aylan leuk? Wat was zijn lievelingsspeelgoed? Was het een vrolijk jongetje? Wie is zijn familie, wat is er met hen gebeurd? De foto van een overleden kind geeft geen antwoorden. Vertelt je niets. Het shockeert je alleen. Maakt je (intens) verdrietig. Misschien ‘herken’ je wel je eigen kind er in wanneer je hem snel langs ziet komen. Maar wat heeft de foto je nou verteld? Niets.

Het delen van deze foto’s gaat voorbij aan je doel

Wat wil je bereiken met het delen van shockerende foto’s? Bewustwording? Realiteitszin kweken? Shockeren? Of deel je alleen maar omdat anderen dat ook doen? Of ben je van mening dat er een menselijk gezicht nodig is om deze tragedie te labelen?

De foto van Aylan zal wellicht een aantal minuten tot uren in iemands gedachten blijven. De volgende shockende foto zal hetzelfde gevoel geven. Misschien wel minder heftig en korter. Omdat we tegenwoordig zoveel van deze verschrikkelijke foto’s te zien krijgen waar mensen van alles bij roepen.

Foto’s als deze zijn een tijdje in het nieuws en verdwijnen daarna naar de achtergrond. Hopelijk voel je als je deze foto’s deelt dat je een hele belangrijke bijdrage hebt geleverd aan het meer menselijk maken van alle wereldverschrikkingen. Het is in ieder geval niet wat je bereikt hebt.

Denk na voordat je een mens shared, repost of deelt.

Voor Aylan en alle andere slachtoffers. Inna lillahi wa inna ilayhi radjioen.