Terwijl het gros van de moslimgemeenschap wereldwijd vast van zonsopgang tot zonsondergang denk ik al een paar weken na over een blog waarom ik niet vast en hoe ik de Ramadan ervaar. Want, daar lees je eigenlijk heel weinig over.

Chronisch ziek

Mensen die chronisch ziek zijn, aan het reizen zijn, zwanger zijn of borstvoeding geven en vrezen voor hun gezondheid (of die van het (ongeboren) kind bij moeders) hebben vrijstelling van het vasten. Volg je mij al langer dan weet je dat mijn gezondheid de afgelopen jaren achteruit is gegaan en ik nu ook weet dat ik chronisch ziek ben.

De afgelopen drie jaren heb ik gebruik gemaakt van de vrijstelling wegens mijn zwangerschap en het islamitische geboorterecht van Z op 2 jaar borstvoeding. Beide gingen niet samen met mijn fysiek en vasten met deze lange dagen van 19 tot 20 uur. 1 dag vasten betekende een week ziek zijn. Dat was voor mij het teken, mijn lichaam trekt het niet meer. Met borstvoeding was ik na 1 dag vasten al zo uitgedroogd dat ik zware uitdrogingsverschijnselen had.

Ramadan zonder vasten, dat is toch gek?

Best wel ja. Ik heb na mijn bekering een aantal jaren mee kunnen vasten waardoor ik de sfeer en vooral smaak van de bijzondere maand echt heb kunnen voelen. Ondanks dat het vasten fysiek en geestelijk flink wat van je vraagt is het fijn en voldoeninggevend om te doen. De maand van bezinning geeft een extra verdieping door het reinigingsproces dat het lichaam doorgaat.

Wanneer je dan de bewuste keuze moet maken om niet te vasten was het voor mij echt omschakelen. Er zijn genoeg mogelijkheden om de geest te vullen met islamitisch nuttige bezigheden, maar daar sta je pas heel bewust bij stil wanneer je niet vasten mag. Dat de vrijstelling bestaat maakt je dan zeer bewust van de barmhartigheid waarmee die is geschonken.

Sinds de komst van Z heb ik dan ook besloten om voor hem en mij de maand zo levendig mogelijk te maken. Én, zo bewust mogelijk de momenten te plannen om (extra) te besteden aan ibaadah (aanbidding).

Ibaadah

Dat begint al bij de hele kleine dingen. Dankbaar zijn voor wat er wel gelukt is op een dag. De maaltijden kunnen verzorgen voor de wel vastende man. De zorg voor kleine Z de hele dag kunnen voltooien. Hem weer nieuwe dingen te kunnen leren over de islam. Te zien dat hij kleine goede daden doet, (on)bekenden een handje helpt of een glimlach of vriendelijk praatje maakt met iemand die het duidelijk kan gebruiken.

Ook de kleine daden van ibaadah tellen mee en dat is ook goed om bij stil te staan. De Ramadan hoeft niet pas compleet te zijn als je de hele Quran hebt kunnen uitlezen of uren in gebed hebt kunnen staan. Elke kleine daad telt terwijl je blijft streven om meer te doen naar vermogen.

Ramadan en het moederschap

Ben je moeder dan heb je al een flink tijdtekort en van de mama’s om mij heen verneem ik ook dat velen het gevoel hebben alleen maar van hot naar her te rennen met zeer beperkte tijd om echt extra aan de deen (het geloof) te kunnen besteden. Mijn dagritme is buiten de Ramadan al flink aangepast, omdat ik zonder rustmomenten niet kan functioneren en niet elke dag op pijnstillers door wil gaan.

Plannen is dus cruciaal. Van de Ramadan weekmenu’s die ik de afgelopen jaren samenstelde heb ik er 4 gepubliceerd de afgelopen weken. Ik heb vorig jaar en dit jaar echt gemerkt hoe deze overzichten mij helpen om minder tijd te besteden aan de dagelijkse maaltijden. Ook buiten de Ramadan maak ik er dus regelmatig gebruik van en ga ik mijn best doen ze ook regelmatig met jullie te delen.

Elk jaar verzamel ik voor de Ramadan nieuwe (kinder)activiteiten, afgestemd op mijn behoefte en Z zijn leeftijd en aandachtspanne. Dit jaar lezen we bijvoorbeeld veel boekjes over de Ramadan terwijl vorig jaar het vooral heel veel kleurplaten was en kleine presentjes. Dit jaar kon hij echt meehelpen met het huis versieren en vind hij het geweldig om mee te helpen koken. Gisteren maakten we bijvoorbeeld deze pizza rolls voor hem en plaatpizza voor papa. Zijn Ramadan kalender geeft voor hem dit jaar ook een goed beeld van het verloop van de maand.

Ramadan is geen vreetmaand

Veel niet-moslims hebben de indruk dat de Ramadan alleen maar om eten draait maar het is zoveel meer dan dat. Hele tafels vol eten wat grotendeels niet op wordt gegeten of veel vet- en suikerbommen op tafel is niet waar de Ramadan voor staat. De afgelopen jaren zijn wij ons steeds meer gaan verdiepen in gezond eten tijdens de Ramadan om het lichaam zo goed mogelijk te ondersteunen tijdens de lange dagen. Ik vond het dan ook heel leuk om een artikel van De Groene Vrouw te lezen met daarin adviezen voor gezond eten tijdens de Ramadan die wij al een aantal jaren toepassen.

De Ramadan voelen zonder te vasten

Ik vind de Ramadan intensiever nu ik niet mag vasten dan toen ik wel vastte. Vooral met een klein kind in huis zijn mijn dagen lang. Tussen (half) zes en zeven begint mijn dag. Waar ik normaal in de avond me-time heb, sta ik nu eten op te warmen en vers klaar te maken. Deze tijd heb ik normaal echt nodig om bij te komen van de dag. Voor mama zijn er geen middagdutjes hehe. De Ramadan vraagt fysiek en geestelijk ook zonder dat ik vast veel van me. Toch geniet ik ervan en probeer alle tijd die ik heb zo zinvol mogelijk te benutten.

Zoals ik hierboven al schreef is het stilstaan bij alle kleine daden van ibaadah een van mijn manieren waardoor ik wel echt het gevoel heb dat de maand Ramadan speciaal is ondanks het niet vasten. Een manier van mindfullness als je de term kent.

Een andere manier is het contact met mijn vriendinnen. Ondanks dat je ver weg van elkaar woont is het onderlinge contact en steun echt zo fijn. Het delen van mooie artikelen met elkaar, interessante lezingen om te luisteren tijdens het vouwen van de was haha, het zijn de kleine dingen die de Ramadan compleet maken.

Ik hoop dat mocht jij in dezelfde situatie zitten je iets aan mijn artikel hebt. De afgelopen jaren heb ik ook regelmatig met onbegrip of onwetendheid te maken gehad, ‘want hoezo kun je niet vasten’. Begrip komt met de toename van kennis en het verbreden van je referentiekader.

Ken jij iemand die chronisch ziek is, of bijvoorbeeld niet vast door het geven van borstvoeding of zwangerschap? Ook jouw kleine daden van steun tellen en worden vaak zeer gewaardeerd! Al is het maar heel simpel een berichtje dat je aan ze denkt of een bezoekje. Want ook als je niet vast met een geldige reden, doe je mee aan de Ramadan.