Je vindt een mooie foto op vriend Google, Facebook, Instagram of andere website en wil die graag gebruiken. Misschien voor je eigen blog, of je eigen webshop. Stop! Mag je die foto zo maar gebruiken? Tenzij je met alle liefde een vergoeding van een paar honderd euro per foto betaalt, lees dan eerst verder zodat je precies weet hoe het auteursrecht werkt.

Hoe werkt het auteursrecht?

In de Auteurswet is vastgelegd dat de maker van een werk van rechtswege de eigenaar is en daarmee ook van alle bijbehorende rechten. ‘Van rechtswege’ betekent eigenlijk dat het recht automatisch ontstaat. Het exclusieve recht om een foto te publiceren (openbaar te maken) of te verveelvoudigen ligt dus bij de maker. In deze blog heb ik het steeds over een foto, maar het auteursrecht is natuurlijk ook van toepassing op filmpjes en andere content zoals teksten.

Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld (artikel 1 Auteurswet).

Dat een foto op het internet staat betekent niet dat deze foto rechtenvrij is. Er zijn genoeg beeldbanken vol rechtenvrije foto’s zoals Shutterstock en Pixabay. Je kan daar tegen betaling rechtenvrije foto’s gebruiken.

Je hebt dus altijd, het liefst vooraf, toestemming nodig als je een foto wilt gebruiken die niet door jou is gemaakt. Waarom vooraf? Dat is niet alleen netjes tegenover de maker. Achteraf toestemming moeten verkrijgen kan tegelijk met een flinke vergoeding gepaard gaan. Een licentie vooraf kopen is vaak goedkoper. En soms heb je geluk en mag je een foto gratis gebruiken. Netjes vooraf vragen kan een heleboel problemen voorkomen!

Mijn ervaring met auteursrechtschending

Ik heb al meerdere malen te maken gehad met een schending van mijn auteursrecht. Zelfs webshops zijn zo brutaal dat ze – willens en wetens – gewoon mijn foto’s gebruikten als productfoto’s en in advertenties. Zij probeerden dus met behulp van gestolen foto’s hun kosten te drukken om daarmee hun winstoogmerk te behalen.

Heel frustrerend. Vooral als je weet dat er flink verkocht wordt omdat het heel specifieke productfoto’s waren. Als verklaring voor dit gedrag krijg je dan ‘foutje van een stagair’ te horen. Vervolgens wordt er niet direct ingegaan op de eis tot verwijdering en adverteren ze lekker door tot de laatste minuut van de gestelde termijn en ‘vergeten’ ze andere advertenties te verwijderen. Dit is een van mijn ervaringen met auteursrechtschending.

Auteursrecht do’s

Wat moet je doen als je een foto vindt die je graag wil gebruiken?

  • Vraag toestemming aan de eigenaar van de foto.
  • Vergeet de wettelijk verplichte naamsvermelding niet.

Twijfel je? Gebruik dit handige schema.

Wat te doen als iemand je auteursrecht schendt?

Als inbreuk op het auteursrecht op het gansche werk wordt beschouwd het verveelvoudigen of openbaar maken van eenig daarin opgenomen afzonderlijk werk, waarop auteursrecht bestaat, door een ander dan den maker daarvan of diens rechtverkrijgenden. (artikel 5, lid 2, Auteurswet)

1. Maak eerst altijd een screenshot

Leg de auteursrechtschending altijd vast. Dan heb je niet alleen voor jezelf bewijs maar ook als iemand snel alles verwijdert en beweert niks gedaan te hebben. Wees de schender in dit opzicht altijd een stap voor.

2. Stuur een bericht naar de schender van je auteursrecht

Wat je hier in aangeeft kan variëren.

Denk er bijvoorbeeld aan dat je de gebruikte foto(‘s) binnen een vastgestelde termijn verwijderd wilt hebben of dat er bij voortgezet gebruik een licentie aangekocht moet worden voor de termijn van een jaar of onbepaalde tijd.

Is je foto bewerkt? Wijziging van je werk is zonder jouw toestemming volgens de Auteurswet ook niet toegestaan.

3. Smoesjes alert! Laat je niet van de wijs brengen

Negeer de smoesjes die je vervolgens te horen gaat krijgen.

Foto’s in Google mogen vrij gebruikt worden, je naam staat er toch op, er stond toch bronvermelding bij, enz. Wanneer er niet vooraf (schriftelijke) toestemming aan jou is gevraagd is je auteursrecht geschonden en heb je recht op een vergoeding.

4. Bepaal de hoogte van de schadevergoeding en/of licentie

Vind je het lastig de hoogte van de schadevergoeding te bepalen? Wanneer een fotograaf een foto maakt heeft hij of zij vaste tarieven. Maar als blogger is dat soms lastig te bepalen. De tarievenlijst van Stichting FotoAnoniem geeft je een richtlijn over de aan te houden hoogte voor een vergoeding of licentie.

5. Ik kom er niet uit met degene die mijn foto heeft gebruikt

Wil iemand niet betalen of aan je verzoek tot verwijdering voldoen dan kun je altijd een incassobureau inschakelen of een goede jurist die gespecialiseerd is in het auteursrecht, zoals Charlotte’s Law. Er bestaan incassobureau’s die werken volgens ‘no cure no pay’ dus het hoeft je zelf ook niets tot weinig te kosten.

Ik krijg heel vaak vragen of ik wil helpen, want jij bent toch ook jurist Madelon? Dat klopt, maar ik heb genoeg op mijn eigen bordje en neem geen juridische geschillen aan. Alle tips die ik meestal geef heb ik voor je samengevat in dit artikel.

Veelgestelde vragen over auteursrechtschending

Ik heb de vragen die ik regelmatig krijg voor je op een rijtje gezet.

Iemand gebruikt mijn foto op Facebook, wat kan ik doen?

Je kan de persoon zelf benaderen met de stappen hierboven. Mijn eigen ervaring is dat er vaak negatief op gereageerd wordt. Zo posten ‘healthy pagina’s’ heel vaak foto’s en recepten van foodbloggers zonder toestemming. Wat ze niet weten is dat foodbloggers onderling elkaar tippen zodra zulke schendingen gespot worden.

Ook webshops maken vaak gebruik van foto’s die niet door hun zelf gemaakt zijn. Mijn eigen ervaring was dat een advertentie op Facebook dagen online heeft gestaan met mijn foto als promotiebeeld.

Via Facebook zelf kun je als houder van het auteursrecht gebruik maken van het ‘Meldingsformulier auteursrecht‘. Facebook is erg streng en verwijdert de foto’s. Regelmatig krijgen mensen die auteursrecht hebben geschonden een (tijdelijke) ban of een definitieve ban wanneer ze zich niet aan de gestelde restricties houden.

Kan ik onder het betalen van een schadevergoeding of licentie achteraf uit komen?

In principe is het antwoord nee. Wanneer je het werk van iemand anders zonder toestemming hebt gebruikt zul je op grond van de Auteurswet moeten betalen. In de praktijk zul je merken dat het kan helpen om je fout gelijk toe te geven, de gevraagde aanpassingen (tot verwijdering bijvoorbeeld) te maken en te vragen of onderhandeling over het bedrag mogelijk is. Herstel je fout, betaal en leer er van!

Waarom moet ik betalen voor het schenden van het auteursrecht?

In de meeste gevallen is er sprake van inkomstenderving. Een blogger of fotograaf loopt geld mis omdat jij gratis de foto hebt gebruikt. Daar had een licentie voor aangekocht moeten worden. Dat is ook het bedrag wat je minimaal als schadevergoeding zal mogen betalen.

Wat is het verschil tussen het auteursrecht en copyright?

Beiden zijn hetzelfde. In het Engels wordt het auteursrecht ‘copyright’ genoemd.

Er stond geen copyright melding bij de foto. Waarom mag ik hem dan niet gebruiken?

Omdat het auteursrecht van rechtswege ontstaat bij het maken van een werk is een copyright melding helemaal niet noodzakelijk. Het copyright in de Nederlandse wetgeving blijft zelfs actief tot 70 jaar na de dood van de maker.

Zelf markeer ik mijn foto’s met mijn logo, maar dat is mijn persoonlijke keuze. Het is echter niet noodzakelijk. Want, doordat ik met mijn camera de foto maakte valt deze dus van rechtswege al onder mijn auteursrecht.

Er staat een watermerk op een foto. Mag ik die gebruiken zonder toestemming?

Nee. Een watermerk op een foto is alleen een kennisgeving dat deze foto NIET rechtenvrij is. Vaak staat er vermeld van wie de foto is. Er moet dan bij jou een belletje gaan rinkelen dat je de eigenaar toestemming moet vragen om de foto te mogen gebruiken. Dat er een watermerk op staat maakt het eigenlijk alleen makkelijker om de eigenaar te vinden.

Bron afbeeldingen in dit artikel: Shutterstock.com.

Copyright do’s & don’ts

When you find a nice photo on friend Google, Facebook, Instagram, Pinterest or another website, you might be tempted to use it. Maybe for you own blog or webshop. Stop! Are you allowed to use that photo? If you don’t mind paying a compensation of a few hunderd bucks per photo do your thing. If you like to keep that money in your pocket, read my blog so you know how copyright works.

How does copyright work?

In every country is a Copyright law to find. It states that the creator of an original work has exclusive rights for its use and distribution. In this blog I use the word ‘photo’ and will concentrate on the Dutch copyright law.

Dutch copyright law: “Copyright is the exclusive right of the creator of a work of literature, science of art, to publish and duplicate such work.

That you can find a photo on the internet does not mean it is free of copyrights. Image banks like Shutterstock and Pixabay offer loads of paid copyright free images for use.

For any other photo you find, you need permission (previous) for using it. Why before using a photo? Not only because that’s just neat to the creator. When you need to obtain permission afterwards it will mostly cost you a lot more then the licence you could have bought in advance.

When you are lucky you sometimes get permission without having to buy a licence. Asking in advance of use can prevent a lot of headaches!

My experience with copyright infringement

I’ve experienced multiple copyright infringements. Even big online shops are that brutal that they took my pictures for the sole purpose of make profit by advertorials and product placement at their websites.

It’s so frustrating. Especially when I know there was a big sale thanks to my specific product photo’s. Some company’s always blaim the intern. Some don’t respond to my demand for removal until the last minute of my given deadline. They ‘forget’ to stop ads and so on. This is just a peak in my experiences with copyright infringement.

The copyright do’s

What do you have to do when you find a photo you want to use?

  • Ask the creator for (written) permission.
  • Don’t forget naming the creator by use. And linking or tagging is a pro.

Do you have any copyright doubts? Use this handy (Dutch) schedule.

What to do when you find a copyright infringement?

1. Always make a screenshot.

Get that proof. Always screenshot the copyright infringement. It’s not only proof for yourself, sometimes people quickly remove your work and claim they are innocent and did nothing wrong. Always be a step ahead.

2. Send the copyright infringer a message.

The message can vary.

Most of my messages contain a deadline for removing the used photo. And a statement that a licence needs to be bought for a year or unlimited time. When a photo is not removed that licence will be immediately charged.

Did the infringer edit your work? That is also not permissable following the copyright law without your consent.

3. Beware of the shitty excuses

Ignore the stream of rubbish explanations you’ll get in response to explain away their mistake.

Some of my most heared excuses:

  • “I thought that pictures you find in Google are free to use”
  • “You’re name is still on it, what’s the problem?”
  • “My intern found the picture and used it. I don’t think you mind if we keep using it if we add your name.”

When you have not given your (written) consent (in advance) you copyright has been violated. This infringement gives you the legal right to ask a compensation.

4. Decide the amount of your compensation

Do you find it hard to determine what to ask as compensation? A photographer mostly has fixed rates. But as a blogger it is harder to place a amount on the copyright violation. I mostly use the rate I would use for a license for a year or an advertorial.

5. I have troubles with the copyright violator

When someone does not pay or won’t remove you picture there are other ways to get your compensation. In Holland you have collection agency’s who work by the ‘no cure no pay’ principle. Also there are lawyers specialised in copyright disputes.

I often get questions to help, because you are an lawyer Madelon? Yes, I worked hard for that Bachelor or Laws certificate. But my own plate is full enough and I don’t take on legal disputes. The tips I mostly give are to read in this blog.

Most asked questions about copyright infringement

These are questions I often get:

Someone uses my picture on Facebook, what can I do?

Send this person a message by using the steps above. My own experience is that people do not respond well. An example are healthy pages who grow like weed by using food bloggers pictures and recipes without consent. What they don’t know is that food bloggers have a good netwerk and often tip each other.

Even online shops often break copyright laws. My own experience is that an Facebook ad has been active for days with my photo as promotion image before Facebook took it down.

Facebook has an copyright infringement form you can use. Facebook is very strict with copyright issues and removes not only the picture but also gives the person a punishment. Often that will be a (temporary) ban or a definite one when the restrictions are not followed.

Can I skip the payment of compensation and/or a license?

That’s a no. When you use work of somebody else without consent the Dutch copyright law gives the creator the right to demand a compensation. In practice you might notice that it helps to immediately comfirm your mistake and comply to the mostly asked removel. It is sometimes possible to negotiate the amount of the compensation or license, but not all creators will do so.

Fix your mistake, pay the compensation and or license and learn from your mistake.

Why do I have to pay?

In most cases there is a loss of income because you used that photo without consent. A blogger or photographer can give you a license for limited or unlimited use. That license is also the minumum you have to pay when violating the creators copyright.

There was no copyright sign on or next to the photo. Why am I not allowed to use it?

Copyright comes to existence by making the work and durates until 70 years after the death of the creator. (Dutch law)

That makes a mark of copyright complete unnecessary. I choose to mark my photo’s to make it easy to find me. That is a personal choice. It is not necessary because when I pressed that button on my camera my copyright came to exist.

There is a watermark on the photo. Can I use it without consent?

No. A watermark is a sole notification that you run into a picture with copyright. A watermark often states a brand or name of the creator. That should be your extra cue to find and contact that creator for permission to use the photo.

Source pictures in this article: Shutterstock.com.